กลับสู่หน้าหลัก
การศึกษาคุณภาพของน้ำแร่บรรจุขวดที่มีจำหน่ายในกรุงเทพมหานครและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในการผลิตน้ำแร่ธรรมชาติ
A Study of the quality of bottled mineral water available in Bangkok. and factors involved in the production of natural mineral water
การศึกษานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพของน้ำแร่บรรจุขวดที่มีจำหน่ายในกรุงเทพมหานคร ในด้านคุณลักษณะทางกายภาพ ทางเคมี และโลหะหนัก และศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องในการผลิตน้ำแร่ธรรมชาติ ครอบคลุมด้านการประเมินศักยภาพทางสิ่งแวดล้อมของน้ำ ใต้ดิน ด้านกฎหมายและข้อกำหนด ด้านการบริหารจัดการและด้านสิ่งแวดล้อม เพื่อเสนอแนะแนวทางในการผลิตน้ำแร่บรรจุขวดในอนาคต โดยใช้วิธีการศึกษาเชิงผสมผสาน 3 รูปแบบ คือ การศึกษาวิจัยเชิงทดลอง การศึกษาข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้องกับน้ำแร่ธรรมชาติ และการศึกษาเชิงคุณภาพโดยการใช้แบบสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างผู้ให้สัมภาษณ์ 3 กลุ่มตัวอย่าง ที่มีประสบการณ์ด้านน้ำแร่และน้ำใต้ดิน ผลการศึกษาตัวอย่างน้ำแร่บรรจุขวดที่มีจำหน่ายในกรุงเทพมหานคร ทั้ง 17 ตัวอย่าง พบว่าคุณภาพน้ำแร่บรรจุขวดทั้งที่ผลิตในประเทศไทยและผลิตจากต่างประเทศ ส่วนใหญ่มีคุณภาพเป็นไปตามมาตรฐานน้ำแร่ธรรมชาติ และเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานน้ำบาดาลที่จะใช้บริโภคได้ มีเพียง 1 ตัวอย่างเท่านั้น ที่มีปริมาณฟลูออไรด์เกินเกณฑ์มาตรฐานน้ำบาดาลที่จะใช้บริโภคได้ โดยทั้ง 17 ตัวอย่างมีปริมาณแร่ธาตุที่มีประโยชน์ต่อร่างกายแตกต่างกันตามสภาพพื้นที่ทางภูมิศาสตร์ของแหล่งน้ำดิบที่นำมาผลิตเป็นน้ำแร่บรรจุขวด ผลการศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องในการผลิตน้ำแร่ พบว่า ปัจจุบันแหล่งน้ำบาดาลของประเทศไทยมีศักยภาพสามารถการพัฒนาต่อยอดไปเป็นน้ำแร่บรรจุขวดได้ โดยความยากของการผลิตน้ำแร่อยู่ที่การสำรวจและการขุดเจาะหาน้ำแร่ธรรมชาติ ซึ่งขั้นตอนที่ยากที่สุดในการพัฒนาจากน้ำใต้ดินไปสู่กระบวนการผลิตน้ำแร่บรรจุขวด คือ การสำรวจหาแหล่งน้ำแร่ การออกใบอนุญาตในการผลิต โดยชุมชนหรือประชาชนที่สนใจผลิตน้ำแร่ธรรมชาติต้องได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐในการให้ความรู้ทางวิชาการในด้านต่างๆ โดยอุปสรรคสำคัญที่สุดของประชาชนหรือชุมชน คือ การบริหารจัดการและขาดความรู้ความเข้าใจในการผลิตและจำหน่าย การขออนุญาต รวมถึงงบประมาณ ผลการศึกษาพบว่าการนำน้ำใต้ดินขึ้นมาผลิตเป็นน้ำแร่บรรจุขวดไม่มีผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม หากนำมาใช้ไม่เกินศักยภาพของการเติมกลับ และการใช้น้ำบาดาลต้องเหมาะสมกับประเภทและขนาดกิจการ โดยแนวทางในการผลิตน้ำแร่บรรจุขวดในอนาคต จำเป็นต้องต้องอาศัยผู้ที่มีความรู้และมีความเชี่ยวชาญในการขุดเจาะน้ำบาดาล เพื่อป้องกันการพังทลายของหน้าดินและการปนเปื้อนของสารเคมีหรือสิ่งแปลกปลอมไหลลงสู่แหล่งน้ำใต้ดิน รวมถึงการประเมินศักยภาพและปริมาณน้ำบาดาล เพื่อใช้เป็นแนวทางการพิจารณาความเหมาะสมและความเป็นไปได้ ในการพัฒนาต่อยอด ควรมีการให้ความรู้ความเข้าใจในด้านกระบวนผลิตเพื่อให้ประชาชนรับทราบถึงข้อกำหนดและเข้าถึงขั้นตอนหรือหน่วยงานพิจารณาขออนุญาตได้ง่าย ไม่ซับซ้อน นอกจากนี้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมีการปรับปรุงค่ามาตรฐานปริมาณแร่ธาตุหรือสารปนเปื้อนให้เป็นไปตามมาตรฐานสากลอยู่เสมอ
This study was aimed to examine the quality of bottled mineral water available in Bangkok in physical, chemical, and heavy metal related characteristics, and to analyze factors involved in the production of natural mineral water including potential of groundwater associated law and regulation, management, and environment. The guidelines of bottled mineral water production are given from the study. The study methodology comprises of experimental study, documentary study of related documents and qualitative study of different stakeholders. 17 samples of bottled mineral water both form Thailand and abroad met natural mineral water standards and met edible natural mineral water standards, except on sample which the fluoride content exceeded the edible standard. All 17 samples contained different amounts of beneficial minerals according to the source locations. The study also showed that groundwater sources in Thailand had highly potential to be further developed to mineral water. The most difficult production process was the exploration for mineral water source. For license earning, the communities needed to be supported by the government for academic aspect. The most important obstacles of the people or the communities are lack of knowledge and understanding of production and distribution, of application for permission, and of budget. The results showed that using groundwater to produce bottled mineral water has no environmental impacts. When it is used, it should not exceed the potential of filling back. Moreover, the use of groundwater must be appropriate for type and size of the mineral water business. To establish guidelines of mineral water production, it is essential to have experts in groundwater drilling to prevent soil erosion and chemical contamination into groundwater sources, in source potential and groundwater quantity assessment. It is also important to give understanding of production process, regulations, and licensing process. The related organizations should update standard of mineral contents according to international standards.